امروزه از جراحی فک و صورت برای اصلاح مشکلات مربوط به نامرتبی دندان‌هایی استفاده می‌شود که نتوان آنها را با کمک ارتودنسی به تنهایی درمان کرد. معمولا دندانپزشک برای بیمارانی از این روش کمک می‌گیرد که اختلال در استخوان فک آنها وجود داشته باشد. در واقع در این شرایط، در کنار ارتودنسی از جراحی ارتوگناتیک استفاده می‌شود تا بتوان مشکل بیمار را به صورت ریشه‌ای درمان کرد.
در ادامه این مقاله با مدینو همراه باشید تا علاوه بر بررسی هزینه انجام این جراحی در سال ۱۴۰۲، به معرفی مزایا، عوارض و برخی نکات مراقبتی بعد از آن بپردازیم. همچنین، بیشتر با نحوه انجام جراحی ارتوگناتیک آشنا خواهید شد.
چه کسانی باید جراحی فک و صورت انجام دهند؟
خیلی از اوقات استفاده از روش‌های مختلف ارتودنسی برای حل مشکلات مربوط به نامرتبی دندان‌ها کافی است. اما در برخی از بیماران، به دلیل وجود اختلال در رشد و تکامل فک، نمی‌توان صرفا با کمک تجهیزات ارتودنسی مشکل آنها را برطرف کرد. به همین دلیل، دندانپزشک از یک‌سری روش‌های مکمل مثل جراحی ارتوگناتیک استفاده می‌کند. در ادامه افرادی که کاندیدای مناسبی برای برخورداری از چنین درمانی هستند را معرفی کرده‌ایم:
- افراد مبتلا به آپنه خواب به دلیل مشکلات فکی
- افرادی که به اختلالات مفصل TMJ دچار هستند.
- بیمارانی که اپن بایت بسیار شدید داشته و نمی‌توان آن را با ارتودنسی درمان کرد.
- در صورت شدید بودن مشکل آندربایت در بیمار، باید از جراحی کمک گرفته شود.
- افراد با اختلالات در رشد فک به‌صورت مادرزادی
هزینه جراحی فک در سال ۱۴۰۲ چقدر است؟
به طور معمول بسته به کلینیک و دندانپزشکی که برای انجام این درمان انتخاب می‌کنید، هزینه جراحی متفاوت خواهد بود. با این حال، حدودا باید بودجه‌ای به اندازه ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان برای این جراحی در نظر داشته باشید.
جراحی فک و صورت چه مزایایی دارد؟
با انجام این درمان، بیمار می‌تواند از مزایای زیادی برخوردار شود که شامل موارد زیر هستند:
- تسهیل فرایند جویدن و گاز گرفتن غذا در بیمار
- درمان مشکلات مربوط به مفصل TMJ و بهبود عملکرد دهان
- دسترسی بهتر و بیشتر بیمار برای رعایت بهداشت دهان و در نتیجه، تقویت سلامت دندان‌ها و بافت لثه
- درمان ریشه‌ای مشکلات مربوط به ناهنجاری فک و نامرتبی دندان‌ها
- کاهش بروز عوارضی مثل مشکلات تنفسی حین خواب
- محافظت از ساختار دندان در برابر سایش و فشار بیش از اندازه
مدت زمان جراحی فک و صورت چقدر است؟
به طور معمول جراحی‌های فک نسبت به سایر عمل‌های پزشکی زمان کم‌تری به طول می‌انجامد. با این حال، چنین درمانی ممکن است بسته به شرایط بیمار به یک تا چند ساعت زمان نیاز داشته باشد.
مراقبت‌های لازم بعد از جراحی فک
برای کاهش دوران نقاهت و عوارض بعد از عمل، حتما به نکات گفته شده توجه داشته باشید:
- طبق توصیه دندانپزشک عمل کنید و مدتی در بیمارستان بستری بمانید تا وضعیت شما به طور منظم بررسی و ارزیابی شود.
- توصیه شده بیمار مدتی به استراحت در خانه بپردازد و از فعالیت‌های سنگین جدا پرهیز کند.
- خونریزی بعد از جراحی معمولا تا چند روز و حتی یک هفته ادامه خواهد داشت. البته شدت آن روزبه‌روز باید کاهش پیدا می‌کند. برای جلوگیری از شروع مجدد آن، حتما به توصیه دندانپزشک عمل کنید.
- با توجه به شروع درد بعد از جراحی، حتما از داروهای مسکن تجویزی استفاده کنید.
- در موعد مشخص برای بررسی مجدد و فالوآپ به دندانپزشک مراجعه کنید.
- رژیم غذایی بیمار باید تا حدود ۲ ماه کنترل شده و بیشتر مواد غذایی نرم در آن قرار بگیرد.
مدت زمان دوره نقاهت بعد از جراحی فک و صورت
برای شروع مجدد درمان ارتودنسی نیاز است که بیمار دوره نقاهت را به طور کامل پشت سر بگذارد. معمولا بهبودی بیمار طی ۴ ماه انجام شده و برای اطمینان بیشتر دندانپزشک، حدود ۶ ماه بعد از جراحی برای درمان ارتودنسی اقدام می‌شود.
بهترین سن برای انجام جراحی فک و صورت چه سنی است؟
برای انجام این درمان باید صبر کرد تا رشد و تکامل فک به طور کامل متوقف شود. در غیر این صورت، بعد از مدتی ممکن است نتیجه درمان با شکست مواجه شود. به همین دلیل، برای دختران سن حدودی ۱۴ تا ۱۷ و برای پسران از ۱۷ تا ۲۱ سال را بهترین زمان انجام جراحی درنظر گرفته‌اند.
ناهنجاری‌هایی که با جراحی فک درمان می‌شوند
بسیاری از ناهنجاری‌های فک را میتوان به کمک این روش درمان کرد. البته معمولا برای درمان آنها از جراحی فک و ارتودنسی باهم استفاده می‌شود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین اختلالاتی که با کمک جراحی ارتوگناتیک رفع می‌شوند، اشاره کرده‌ایم:
- ناهنجاری‌های مربوط به رشد و تکامل فکین
- فاصله عمودی بین دندان‌های جلو فک بالا و پایین (اپن بایت)
- جوش‌خوردن نامناسب فک به دلایل مادرزادی و حتی وارد شدن ضربه
- آندربایت شدید
- مشکلات مربوط به رشد بیش از اندازه فک پایین و جلوتر قرار گرفتن آن نسبت به فک مقابل
- اختلال و مشکلات حین جویدن و تکلم
- برخی مشکلات تنفسی مرتبط با اختلالات فکی
- درد مزمن به دلیل اختلال در عملکرد مفصل TMJ
انواع جراحی‌های فک و صورت
دندانپزشکان بسته به شرایط بیمار ممکن است از انواع جراحی فک برای درمان اختلالات ایجاد شده استفاده کنند:
-
استئوتومی فک بالا
زمانی که اختلالی در فک بالا وجود داشته و رشد آن خیلی کم یا زیاد باشد، از این روش استفاده می‌شود. معمولا با استئوتومی فک بالا میتوان مشکلاتی مثل کراس بایت و حتی اپن بایت را درمان کرد.
-
استئوتومی فک پایین
این جراحی نیز تقریبا مشابه نوع قبلی است؛ با این تفاوت که از آن برای درمان مشکلات جلو یا خیلی عقب بودن فک پایین کمک گرفته می‌شود.
-
جراحی دو فک
درصورتی که اختلال در هر دو فک وجود داشته باشد، از این نوع جراحی کمک گرفته شده و به درمان مشکل می‌پردازند.
نحوه انجام جراحی فک و صورت چگونه است؟
مراحل انجام جراحی فک به شرح زیر است:
- معاینه کامل بیمار و بررسی سلامت سیستمیک او
- بررسی و ارزیابی تصاویر رادیوگرافی
- انجام جراحی که با توجه به نوع روش انتخابی مناسب، نحوه انجام آن متفاوت بوده و با تکنیک‌های خاصی انجام می‌شود.
جراحی فک چه عوارضی دارد؟
جراحی فک ممکن است با عوارضی همراه باشد که در زیر به آنها اشاره شده است:
- خونریزی یکی از شایع‌ترین عوارض بعد از هر جراحی بوده که به مرور زمان کم و کم‌تر خواهد شد.
- بروز عفونت در ناحیه جراحی شده غیرطبیعی بوده و حتما باید تحت نظارت قرار بگیرد.
- احتمال آسیب جزئی به عصب صورت و بیحسی آن تا مدتی وجود دارد.
- تورم و التهاب در ناحیه فک قابل مشاهده خواهد بود.
- گاهی اوقات ممکن است جای زخم تا مدت‌ها باقی مانده و حتی بافت اسکار تشکیل شود.
- درد تا چند روز اول بعد از جراحی طبیعی بوده و با مصرف مسکن برطرف می‌شود. به همین دلیل، مشکل در جویدن نیز تا حدودی طبیعی است.
