درد فک! دردی که گاها می تواند امانتان را بریده و شما را از انجام دادن ساده‌ترین کارها مثل صحبت کردن، لبخند زدن، خوردن غذا و … باز دارد. اگر شما نیز چنین دردی را تجربه می‌کنید، می‌بایست به دنبال علت و درمان آن باشید. چون گاهی علت درد فک بروز مشکلاتی خطرناک است. اما چرا این درد را تجربه می‌کنیم؟ عوارض آن چیست؟ آیا قابل درمان است؟ در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا به بررسی تمامی این موارد پرداخته و علت‌های بروز درد در ناحیه فک را به طور دقیق مورد بررسی قرار دهیم.
آیا درد فک نشان دهنده مشکل جدی است؟
گاهی بله و گاهی خیر! ممکن است همه ما برای یک بار هم که شده درد در ناحیه فک را تجربه کرده باشیم. حال اگر این درد مقطعی بوده و پس از مدتی برطرف شود، معمولا نگران کننده نیست. اما گاهی درد فک بسیار شدید است و برای مدت طولانی ادامه می‌یابد. در این صورت ممکن است یک مشکل جدی در بدن بروز پیدا کرده باشد. مشکلی خطرناک مثل حمله قلبی یا سرطان! پس اگر درد مزمن و شدیدی را در ناحیه فک تجربه می‌کنید، هرگز نسبت به آن بی توجه نباشید.
با دلایل درد فک آشنا شوید
درد در ناحیه فک می‌تواند علت‌های متعددی داشته باشد که اصلی‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
-
دندان قروچه
دندان قروچه یا براکسیسم یکی از شایع‌ترین عارضه‌هایی است که بسیاری از افراد به آن دچار هستند. این عارضه باعث ساییدگی و فشار دندان‌ها بر روی یکدیگر می‌شود. حال با ساییده شدن دندان‌ها، ممکن است فک نیز دچار درد و التهاب شود.
-
مشکلات دندانی
مشکلات دندانی مثل آبسه، پوسیدگی، عفونت ریشه و … باعث درد دندان‌ها خواهند شد. درد دندان نیز می‌تواند به فک سرایت کند.
-
سینوزیت
سینوزیت زمانی بروز پیدا می‌کند که سینوس‌ها دچار عفونت و التهاب شوند. در این مواقع اگر در هوای سرد قرار بگیرید، درد ناشی از سینوزیت به ناحیه فک سرایت خواهد کرد.
-
عفونت گوش
دیگر علت درد فک عفونت گوش می‌باشد. اگر دچار یک بیماری ویروسی شوید، این احتمال وجود دارد که در ناحیه گوش‌ها نیز عفونت رخ دهد. عفونت گوش هم که پدید آورنده درد است و احتمالا ناحیه فک را درگیر خواهد کرد.
-
سرطان
و اما سرطان، گاهی فرد دچار سرطان دهان گردیده و به همین علت است که درد در ناحیه فک را تجربه می‌کند. اما در برخی مواقع هم ممکن است سرطان در نواحی دیگر بدن رخ دهد و با گسترش آن به قسمت فک، درد و تورم ایجاد گردد.
-
حمله قلبی
علت درد فک در برخی مواقع حمله قلبی است. وقتی فرد دچار حمله قلبی می‌شود، در ناحیه قفسه سینه درد شدیدی را احساس خواهد کرد. این درد ممکن است در کمتر از چند ثانیه به ناحیه گردن و فک نیز گسترش یابد.
-
تروما
منظور از تروما همان آسیب دیدگی‌های استخوانی است. به عنوان مثال گاهی به علت تصادف، افتادن از بلندی، زمین خوردن و یا حتی ورزش نادرست فک دچار شکستگی می‌شود و استخوان ترک بر می‌دارد. در این صورت طبیعی است که درد زیادی در ناحیه فک احساس شود.
-
تورم غدد لنفاوی
غدد لنفاوی در ناحیه گردن قرار گرفته و به دلایل مختلفی دچار تورم و التهاب می‌شود. این تورم به احتمال زیاد باعت بروز درد فک خواهد شد.
-
التهاب عصب سه قلو
عصب سه قلو در ناحیه گونه‌ها و فک قرار گرفته است. حال علت درد فک می‌تواند التهاب و آسیب دیدگی عصب سه قلو نیز باشد. در این صورت ممکن است فک و صورت دچار بی حسی شوند.
-
مصرف برخی داروها
گاهی نیز برخی داروها با بدن سازگاری نداشته و با تغییراتی که ایجاد می‌کنند، باعث ایجاد درد فک می‌شوند.
نحوه تشخیص علت ایجاد کننده درد در ناحیه فک
تشخیص علت درد فک به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. این روش‌ها عبارت‌اند از:
- معاینه فیزیکی و بررسی سوابق بیمار
پزشک ابتدا سوابق بیمار را به طور کامل بررسی می‌کند. سپس با انجام معاینه فیزیکی فک را از نظر میزان حساسیت، تورم، کبودی و … بررسی خواهد کرد. در این معاینه فیزیکی پزشک ممکن است فک را کمی حرکت دهد تا دایره حرکتی آن را نیز بسنجد. - عکسبرداری
اگر پزشک احتمال دهد که علت درد شکستگی یا آسیب دیدگی اعصاب است، بی شک برای تشخیص دقیق عکسبرداری را نیز توصیه خواهد کرد. - آزمایش خون
در برخی موارد نادر نیز تشخیص علت این نوع درد دشوار می‌شود و پزشک برای این کار آزمایش خون را تجویز خواهد کرد.
روش‌های درمان درد فک
روش درمان این عارضه کاملا بستگی به علت درد دارد. به همین دلیل پزشک با توجه به علت بروز درد، یک یا چند مورد از روش‌های درمانی زیر را توصیه خواهد کرد:
- مصرف دارو
مصرف دارو اولین و ساده‌ترین روش درمان درد فک است. مثلا اگر درد فک به علت شکستگی یا تورم غدد لنفاوی رخ دهد، پزشک داروهای مسکن را تجویز خواهد کرد. یا اگر دلیل آن مشکلات دندانی مثل عفونت باشد، داروهای آنتی بیوتیک برای بیمار تجویز می‌شوند. - فیزیوتراپی
فیزیوتراپی هم زمانی توصیه می‌شود که دامنه حرکتی فک به علت درد شدید بسیار کاهش یافته باشد. در این صورت فیزیوتراپ با انجام تمرینات حرکتی، سعی به کاهش درد داشته و به درمان عارضه خواهد پرداخت. - تزریق بوتاکس
اگر علت درد فک آسیب دیدگی اعصاب باشد، بی شک هرگاه که فرد لبخند بزند، اخم کند، صحبت کند یا به هر حال عضلات صورتش را حرکت دهد، درد فک را احساس خواهد کرد. در این صورت ممکن است در ناحیه فک بوتاکس تزریق شود تا با جلوگیری از حرکت عضلات صورت، درد این ناحیه کنترل شود. - تغییر دارو
در صورتی که دلیل درد فک مصرف دارو باشد، تغییر داروها می‌تواند بهترین راهکار باشد. اما گاهی نیز میزان دوز آن‌ها کاسته می‌شود و نیازی به تغییرشان نیست. - جراحی
و اما گاهی هم مشکل جدی‌تر بوده و علت درد فک شکستگی است. یا شاید هم فرد به سرطان دهان مبتلا گردیده باشد. در چنین مواقعی بهترین راه درمان، انجام جراحی فک خواهد بود. - طب سوزنی
طب سوزنی نمی‌تواند جایگزین درمان‌های پزشکی شود، اما تا حدودی درد را برطرف می‌کند. در این روش برای تسکین درد سوزن‌های ریزی در پوست ناحیه فک فرو رفته و به واسطه آن‌ها درمان صورت می‌گیرد.
علائمی که ممکن است همراه با درد فک تجربه کنید
اگر دچار فک درد شده‌اید، احتمالا علائم زیر را نیز مشاهده خواهید کرد:
- سبکی سر
- کاهش دامنه حرکتی فک
- درد دندان‌ها
- ناهماهنگی فک بالا و پایین
- بی حس شدن فک
- سفت شدن عضلات
- تورم شدید
- صدای زنگ در گوش
- صدا دادن فک
- تب
- سردرد
- احساس سوزش در ناحیه فک
- قفل شدن فک
- گوش درد
- سرگیجه
عوارض فک درد و درمان نکردن آن
تفاوتی ندارد که علت درد گرفتن فک چیست، به هر حال باید به سرعت برای درمان اقدام کرد. چرا که عدم درمان این مشکل، عوارض زیر را به همراه خواهد داشت:
- ناخوشایند شدن فرم فک
- بروز آرتروز
- بروز آرتریت روماتوئید
- ابتلا به دندان قروچه مزمن
- درد همیشگی
- از دست دادن اشتها
- عفونت‌های خطرناک
- ناتراز شدن دندان‌ها
- پریشانی و تاثیر منفی بر سلامت روان
- پیشرفت بیماری‌های خطرناک مثل سرطان
- حساسیت به لمس
درمان‌های خانگی درد فک
با توجه به دلیل درد گرفتن فک خود می‌توانید از راهکارهای خانگی زیر نیز برای تسکین آن کمک بگیرید:
- رژیم غذایی مناسب
از مصرف مواد غذایی سفت و چسبنده خودداری کنید، چون جویدن آن‌ها دشوار بوده و باعث تشدید درد فک می‌شوند. در مقابل غذاهای شل و آبکی را جایگزین آن‌ها کنید. مصرف آب بسیار سرد نیز ممنوع! - استفاده از محافظ دندانی
اگر درد فک شما ناشی از دندان قروچه است، هنگام خواب از محافظ دندانی استفاده کنید. اینگونه از ساییدگی دندان‌ها روی یکدیگر جلوگیری شده و درد فک نیز برطرف می‌شود. - استفاده از کمپرس سرد
چنانچه فک درد شما با التهاب نیز همراه است، حتما از کمپرس سرد استفاده کنید. قرار دادن کمپرس سرد روی ناحیه فک، التهاب و تورم را کاهش داده و به تسکین درد کمک می‌کند. - ماساژ دادن
علت درد فک هرچه که باشد قطعا ماساژ دادن تا حد زیادی آن را تسکین می‌بخشد. چون انجام ماساژ جریان خون را افزایش داده و اینگونه عضلات فک از حالت سفتی خارج می‌شوند. البته این کار باید بسیار آرام و به شیوه حرفه‌ای انجام شود. - یوگا
یوگا و مدیتیشن استرس شما را کاهش می‌دهند. کاهش استرس نیز با کاهش درد مرتبط است. پس کمک گرفتن از این روش نیز خالی از لطف نخواهد بود. - ورزش فک
برخی تمرینات ورزشی وجود دارند که می‌توان آن‌ها را در ناحیه فک نیز اجرا کرد. این کار به توانبخشی و افزایش دایره حرکتی فک کمک خواهد کرد. البته در انتخاب تمرینات ورزشی فک بسیار دقت نمایید و مناسب‌ترین موارد را انتخاب کنید.
۵ روش پیشگیری از درد فک
و اما چگونه از بروز درد فک پیشگیری کنیم؟ با بررسی دقیق دلایل می‌توان گفت که روش‌های زیر از بروز آن پیشگیری خواهند کرد:
- بهداشت دهان و دندان را به طور منظم رعایت کنید تا مشکلات دندانی باعث بروز درد نشوند.
- استرس خود را مدیریت کرده و کاهش دهید.
- هنگام ورزش از محافظ فک استفاده کنید تا از شکستگی و آسیب دیدگی این ناحیه جلوگیری شود.
- دندان قروچه خود را درمان کنید تا باعث درد فک نشود.
- غذاهای سفت را کمتر مصرف کنید تا به فک فشار زیادی وارد نشود.
