در فرایند قالب گیری دندان، اثر دندان‌ها، لثه و به طور کلی ساختار دهان ثبت می‌شود تا بتواند با استفاده از آن یک مدل دقیق از دهان ساخت. معمولا از قالب دندان برای ترمیم روکش دندان، سینی‌ها، ساخت نگهدارنده‌های دندان، محافظ‌های دهان و… استفاده می‌کنند.
در ادامه این مطلب از مدینو قصد داریم تا شما را با این فرایند و مراحل انجام آن بیشتر و بهتر آشنا کنیم؛ پس ادامه این مقاله را اصلا از دست ندهید.
قالب گیری دندان چیست؟
به صورت کلی قالب دندان یک نسخه کامل و دقیق از اجزای داخلی دهان و دندان فرد است. این کار برای به دست آوردن ابعاد و اندازه‌های دقیق ساختار دهان فرد توسط دندانپزشک متخصص انجام می‌شود. در روش ایجاد قالب سنتی از مواد مخصوص استفاده می‌شد، این در حالی است که در قالب گیری دیجیتال، از یک نرم افزاری رایانه‌ای برای قالب گیری دندان‌های استفاده می‌شود و می‌تواند جزئیات و اطلاعات بیشتر و دقیق تری را در خود جای دهد.
چرا قالب گیری برای دندان اهمیت دارد؟
در جواب باید گفت که هر گونه اشتباه و اختلال در گرفتن قالب دندان می‌تواند روند بهبودی را طولانی‌تر کند. در صورتی که فرایند تولید قالب به درستی انجام شود، ساختار کلی دهان و نحوه قرار گیری روکش‌ها به درستی به صورت طبیعی مشخص می‌شود. دندانپزشک متخصص باید در هنگام قالب گیری، به محل قرار گیری روکش‌ها یا ایمپلنت‌ها، نوع سینی مناسب و نوع مواد ساخت قالب دقت زیادی داشته باشد.
با مراحل قالب دندان آشنا شوید
فرایند گرفتن قالب مراحل مختلفی دارد که شامل موارد زیر می‌شوند:
-
بی حس کردن دندان‌ها و لثه
معمولا این فرایند با درد همراه نیست ولی برخی مواد دندانپزشک متخصص برای جلوگیری از بروز هر گونه درد و التهابی، از بی حسی موضعی استفاده می‌کند. اگر دندان مورد نظر برای قالب گیری از قبل عصب کشی شده باشد، تزریق بی حسی الزامی نیست! مگر اینکه دندانپزشک این موضوع را تشخیص دهد که لثه اطراف باید بی حس شود.
-
آماده سازی اولیه برای تراشیدن دندان‌ها
اگر این فرایند برای قرار گیری روکش‌ها انجام شود، این مرحله برای ایجاد فضای کافی برای نصب روکش‌ها بدون وارد شدن فشار به سایر دندان‌ها انجام می‌شود. به اندازه ضخامت روکش مورد استفاده، از سطح دندان مورد نظر تراشیده می‌شود.
اگر دندان مورد نظر دارای برجستگی‌ها یا پوسیدگی باشد، باید تمامی قسمت‌های پوسیده دندان تراشیده شوند! چرا که ممکن است در آینده این پوسیدگی‌ها افزایش پیدا کرده و در نتیجه باعث از بین رفتن دندان شوند. برخی مواقع پس از برداشتن پوسیدگی دندان، نیاز است تا بخش‌های خالی دندان به دلیل میزان وسعت پوسیدگی، پر شوند و سپس قالب گیری دندان انجام شود. -
قالب گیری دندان برای قرار گیری روکش
پس از تراشیدن دندان، نوبت به تهیه قالب از دندان‌ها و لثه‌های اطراف می‌رسد. معمولا این فرایند به سه روش زیر انجام می‌شود:
۱. روش سنتی
۲. روش اپتیکال یا نوری
۳. روش دیجیتال
چه روش‌هایی برای انجام قالب گیری از دندان وجود دارد؟
در زمان ساخت قالب دندان، دندانپزشک متخصص می‌تواند از روش سنتی و با استفاده از خمیر مخصوص از دندان‌های شما قالب تهیه کند یا این فرایند را به صورت دیجیتال انجام دهد. این فرایند در هر کدام از این روش‌ها می‌تواند متفاوت باشد.
-
قالب گیری به روش سنتی
در طول این فرایند به روش سنتی، دندانپزشک یک ماده خمیری که به عنوان مواد ایجاد قالب دندان شناخته می‌شود را در یک سینی پلاستیکی یا فلزی می‌ریزد. سپس، سینی‌ها را روی دندان‌ها قرار می‌دهد. مواد قالب گیری با قرار گیری روی دندان‌ها، گیر کرده و سفت می‌شوند. در نهایت پس از مدتی دندانپزشک متخصص سینی را از دهان شما خارج می‌کند.
در این فرایند ابتدا دندان‌ها باید خوب تراشیده و خشک شده باشند و سپس دندانپزشک متخصص در ادامه نخ زیر لثه ای را با قطر کوچک را دور دندان‌ها قرار می‌دهد تا ساختار و بافت دندان‌ها را نگه دارد.
پس از برداشتن شدن نخ زیر لثه، معمولا مدتی طول می‌کشد تا بافت لثه ای به عقب برگردد. در آخر نیز قالب به دست آمده از روش سنتی به لابراتور دندانپزشکی منتقل می‌شود. در لابراتور، تکنسین با استفاده از مواد مخصوص که روی قالب دندان‌های شما می‌ریزند، یک قاب از دهان شما ایجاد می‌کنند. -
قالب گیری دیجیتال دندان
امروزه در بسیاری از مطب‌ها و کلینیک‌های دندانپزشکی امکان برداشتن قالب از دندان‌ها به صورت دیجیتال وجود دارد. در این روش، دندانپزشک متخصص با استفاده از یک ابزار دیجیتال، چندین عکس از دندان‌ها و لثه‌های شما می‌گیرد. زمانی که این ابزار روی دندان‌های شما قرار می‌گیرد، تصاویر کلی دهان شما روی صفحه کامپیوتر نمایش داده می‌شود. در گام بعدی، نرم‌افزار هوشمند کامپیوتری تصاویر را به هم چسبانده و یک نمایش دیجیتال و سه بعدی از قوس‌های دندانی شما را شکل می‌دهد. در این روش دیگر نیازی به خمیر مخصوص ساخت قالب نیست.
در آخر نیز دندانپزشک فایل‌های عکس دندان‌ها را به صورت الکترونیکی به لابراتور دندانپزشکی ارسال می‌کند تا در آنجا، روکش دندان مورد نظر طراحی و تولید شود. -
قالب گیری نوری دندان
روش نوری یا اپتیکال به تجهیزات خاصی نیاز دارد. برخی از دندانپزشکان برای سرعت بخشی به فرایند، این نوع ابزارهای خاص را تهیه کرده و روش نوری را جایگزین روش سنتی می‌کنند. در این فرایند از هیچ نوع خمیری استفاده نمی‌شود.
روند کار نیز به این صورت است که در ابتدا پودر مخصوص روی دندان‌های مالیده شده تا در محیط تاریک دهان، نور به خوبی منعکس شود. سپس یک دوربین مخصوص در داخل دهان قرار می‌گیرد تا چندین تصویر از دندان‌ها و فضای داخلی دهان اسکن کند. در نهایت نیز این تصاویر به لابراتور و آزمایشگاه دندانپزشکی ارسال می‌شوند.
بهترین زمان برای انجام قالب گیری دندان
قالب‌های دندانی به دلایل مختلفی تهیه می‌شوند که از جمله آنها می‌توان موارد زیر را نام برد:
- عاج‌های دندانی
- بریج دندان
- ایمپلنت‌های دندان
- قرار دادن دندان‌های مصنوعی
- گارد های شبانه
- گارد های ورزشی
- و…
معمولا بهترین زمان برای انجام این کار به وضعیت دندان و درمان لازم بستگی دارد. در صورتی که فرد نیاز به دندان مصنوعی دارد، گرفتن قالب دندان برای قرار گیری روکش معمولا پس از انجام درمان ارتودنسی، ایمپلنت، عصب کشی و… انجام می‌شود. در برخی موارد نیز افراد به دلیل شکسته شدن دندان، ترمیم ناموفق یا بیماری‌های دندانی مثل پوسیدگی‌های شدید، نیاز به گرفتن قالب دارند. در صورت وجود چنین مشکلاتی بهتر است فرایند قالب گیری پس از انجام درمان‌های مورد نیاز، آغاز شود.
آیا قالب دندان عوارض هم دارد؟
در اکثر موارد، این فرایند با هیچ درد و عارضه‌ای همراه نیست. به صورت کلی اگر فرایند آماده کردن قالب دندان با درد همراه بود، دندانپزشکان از بی حسی موضعی قبل از شروع ساخت قالب استفاده می‌کردند. با این وجود قرار گیری خمیر مخصوص می‌تواند باعث بروز رفلکس تهوع شود و برای برخی از افراد بسیار ناراحت کننده باشد.
