اگر قصد پر کردن دندان‌های خود را دارید، قبل از هر چیز باید با انواع مواد پر کننده دندان به خصوص ماده آمالگام آشنا شوید. ماده آمالگام یک ماده نقره‌ای یا سیاه است که برای پر کردن دندان‌ها در دندانپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه این مقاله از مدینو قصد داریم به بررسی و معرفی ماده آمالگام و مزایا و معایب آن بپردازیم. پس در ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.
آمالگام چیست؟
ماده آمالگام از ترکیب فلزات مختلفی مثل جیوه نقره، قلع و مس ایجاد شده است. این نوع آلیاژ در برخی مواقع به عنوان پرکننده نقره یا سیاه دندان نیز شناخته می‌شود.
شاید جالب باشد اگر بدانید که بیش از ۱۰۰ سال است که این ماده توسط دندانپزشکان مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ چرا که ماندگاری آن طولانی مدت است و نسبت به سایر مواد پرکننده قیمت مناسبی دارد.
معرفی مواد تشکیل دهنده آمالگام
همان طور که گفته شد، در ماده پر کننده آمالگام میزان متفاوت از فلزات مختلف استفاده شده است. در ادامه شما را با انواع مواد به کار رفته در ماده پر کننده آمالگام آشنا می‌کنیم:
-
جیوه
جیوه یکی از اصلی‌ترین ترکیبات آمالگام است که باعث افزایش قدرت و دوام این ماده پرکننده می‌شود.
-
مس
وجود مس در ماده پر کننده آمالگام باعث افزایش دو یا سه برابری مقاومت و استحکام آن می‌شود.
-
نقره
ویژگی و خاصیت اصلی نقره، صد باکتریایی بودن آن است که باعث شده امروزه در صنایع مختلفی مثل صنعت داروسازی مورد استفاده قرار بگیرد و یا از ترکیبات آن استفاده شود. حدود ۳۵ درصد از ماده پرکننده آمالگام را نقره تشکیل داده است.
-
قلع
قلع یک نوع فلز انعطاف پذیر است که از اکسید شدن مس جلوگیری می‌کند. همین موضوع باعث می‌شود که مقاومت آمالگام افزایش پیدا کند.
-
روی
از روی برای جلوگیری از اکسید شدن آمالگام استفاده می‌کنند.
آیا آمالگام برای سلامتی ضرر دارد؟
با اینکه آمالگام دندان یک ماده دندانپزشکی رایج و ایمن است، ولی این امکان وجود دارد که افراد در خصوص مواد تشکیل دهنده به خصوص جیوه، کمی نگران باشند! قبل از هر چیز باید گفت که جیوه زمانی که با سایر فلزات ترکیب می‌شود، یک ماده ایمن و پایدار را تشکیل می‌دهد. در واقع زمانی که از جیوه به عنوان آلیاژ در دهان استفاده می‌شود، مضرات و خطرات آن از بین می‌رود.
همچنین از سال ۲۰۱۷ FDA اعلام کرده است که پر کردن دندان با آمالگام برای بزرگسالان و کودکان بالای شش سال کاملا بی خطر است.
انجمن دندانپزشکی آمریکا و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده آمریکا و همچنین سازمان بهداشت جهانی همگی بر این موضوع توافق دارند که بر اساس شواهد علمی موجود، آمالگام دندانی یک ماده پر کننده حفره ایمن و بی خطر است.
طول عمر و ماندگاری آمالگام پر کننده دندان چقدر است؟
افرادی که از ماده آمالگام برای پر کردن حفره دندان‌های خود استفاده می‌کنند، معمولا این فلز نقره یا سیاه را در دهان خود بیش از ۱۰ سال نگهداری می‌کنند. ولی معمولا عمر آمالگام بین ۵ الی ۱۰ سال است.
مزایای پر کردن دندان با آمالگام
هر ماده پر کننده ای مزایا و معایب مختص به خود را دارد که در ادامه قصد داریم برخی از مهمترین مزایای استفاده از آمالگام را به شما معرفی کنیم:
- اصلی‌ترین مزیت آمالگام، استحکام و پوشش مناسبی است که در قسمت‌های خالی دندان ایجاد می‌کند. استحکام بالایی که این ماده پر کننده دارد باعث شده تا از آن اکثراً برای پر کردن دندان‌های آسیا یا مولر استفاده کند.
- همچنین مزیت دیگر آمالگام، پر کردن فضاهای خالی است که می‌تواند به خوبی از نفوذ باکتری‌ها و عوامل پوسیدگی به دندان جلوگیری کند. در واقع این نوع ماده پر کننده می‌تواند به خوبی درز ها را مهر و موم کند.
پر کردن دندان با آمالگام برای چه کسانی ممنوعیت ندارد؟
البته با این اوصاف، ماده پر کننده آمالگام ممکن است برای برخی افراد گزینه مناسبی نباشد و خطراتی نیز به همراه داشته باشد. افراد خاصی مثل زنانی که باردار هستند یا قصد بارداری دارند، مادران شیرده، کودکان زیر ۶ سال، افرادی که آلرژی و حساسیت شناخته شده به جیوه دارند و همچنین افرادی که دچار اختلالات عصبی یا اختلالات عملکرد کلیوی هستند، ممکن بیشتر در معرض خطرات و مضرات جیوه آمالگام قرار داشته باشند.
البته در حال حاضر اطلاعات کمی در خصوص اثرات و خطرات احتمالی قرارگیری در معرض بخار جیوه آمالگام بر روی سلامتی این گروه‌های خاص از افراد در دسترس است. از این رو اگر جز این دسته از افراد نیستید و نیاز به پر کردن دندان دارید، می‌توانید از ماده آمالگام برای پر کردن دندان‌های خود استفاده کنید. البته قبل از هر چیز بهتر است با دندانپزشک خود در خصوص سابقه سلامتی و سایر گزینه‌های درمانی برای پر کردن دندان‌ها، مشورت کنید.
معایب آمالگام در پر کردن دندان
با اینکه ماده پر کننده آمالگام دارای مزایای فراوانی است، ولی ممکن است معایبی نیز به همراه داشته باشد. در ادامه برخی از مهمترین معایب آمالگام را به شما معرفی می‌کنیم:
- اولین موضوعی که ممکن است باعث ایجاد نارضایتی در بیماران شود، رنگ نامناسب و همچنین ظاهر نه چندان زیبای آن است. همان طور که گفته شد، آمالگام رنگ نقره‌ای یا سیاه دارد و استفاده از آن روی دندان‌ها، زیبایی ایجاد نمی‌شود. نبود زیبایی و همچنین نامناسب بودن رنگ ماده آمالگام باعث می‌شود که اکثرا افراد کامپوزیت را به جای آمالگام برای ترمیم دندان‌های خود انتخاب کنند.
- همچنین یکی دیگر از معایب ماده آمالگام، ایجاد حساسیت است. این ماده ممکن است در دندان برخی افراد احساس ناخوشایندی ایجاد کند. در زمان غذا خوردن یا مواجهه با سرما و گرما، برخی افراد دچار حساسیت‌های آزار دهنده‌ای می‌شوند. البته اکثر این حساسیت‌های موقتی هستند و پس از مدت کوتاهی خود به خود از بین میروند.
اگر بدن به آمالگام واکنش نشان داد باید چه کرد؟
حساسیت دندان پس از پر کردن آن در بیشتر افراد شایع است. دندان شما ممکن است پس از پر کردن دندان به فشار، هوا، غذاهای شیرین و دمای محیط حساس شود. همچنین ممکن است لثه و اطراف دندان برای مدتی قرمز شده یا دچار التهاب شود. این حساسیت پس از مدتی خود به خود از بین می‌رود، تا آن زمان بهتر است از مسکن استفاده نکنید.
اگر حساسیت در عرض دو الی چهار هفته از بین نرفت، با دندانپزشک متخصص خود ارتباط برقرار کنید. وی ممکن است استفاده از یک خمیر دندان ضد حساسیت را برای شما تجویز کند یا از یک ماده ضد حساسیت دیگر برای پر کردن دندان‌های شما استفاده کند.
سازمان‌هایی که آمالگام را به عنوان ماده پر کننده دندان تایید کرده‌اند
ماده پر کننده آمالگام توسط سازمان‌های زیر مورد تأیید قرار گرفته است:
- انجمن دندانپزشکی ایالات متحده آمریکا (ADA)
- مراکز پیشگیری و کنترل بیماری‌ها (CDC)
- سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA)
- سازمان بهداشت جهانی (WHO)
