کیست دندان یک کیسه پر از مواد مایع و نیمه جامد است. کیست‌ها معمولا در بافت‌های نرم دهان و صورت مثل لثه، لب‌ها و همچنین اطراف دندان‌ها ایجاد می‌شوند. این زایده‌ها سرطانی نیستند ولی در صورت عدم درمان ممکن است باعث ایجاد مشکلات و عوارض متعددی در بافت و استخوان‌های مجاور شوند. با بزرگ‌تر شدن اندازه کیست، فشار بیشتری به استخوان‌های مجاور دندان وارد می‌شود.
در ادامه این مطلب از مدینو به طور کامل و جامع به بررسی و معرفی این عارضه و روش‌های تشخیص و درمان آن می‌پردازیم، پس ادامه این مقاله را اصلا از دست ندهید.
کیست دندان چیست؟
کیست دندان در واقع یک نوع کیست دهانی محسوب می‌شود که معمولا در بافت‌های نرم دهان مثل لثه‌ها، لب‌ها و همچنین فضاهایی از دندان که هنوز استخوان فک بیرون نیامده است، ایجاد می‌شود. این کسب‌ها به صورت برآمدگی ایجاد می‌شوند که معمولا پر از مایعات چرکی هستند. این نوع کیست‌ها اکثرا غیر سرطانی هستند؛ ولی در بعضی موارد میتوانند خطرناک باشند و به استخوان فک و دیگر بافت‌ها منتقل شده و با ایجاد مشکلات و عوارض بیشتر شوند.
در ادامه برای درک کامل‌تر شما از ماهیت این عارضه، برخی از شایع‌ترین انواع آن را به شما معرفی می‌کنیم.
انواع کیست دندان را بشناسید!
همان طور که گفته شد، کیست‌های دندانی انواع مختلفی دارند که هر کدام به دلایل مختلفی میتوانند بروز پیدا کرده و باعث ایجاد عوارض و مشکلاتی شوند. در ادامه برخی از شایع‌ترین انواع کیست دندانی را به شما معرفی خواهیم کرد:
-
کیست دنتی ژروس
یک نوع کیست دندانی است که معمولا روی تاج دندانی که هنوز رویش پیدا نکرده است، ایجاد می‌شود.
-
کیست رویشی
یکی دیگر از انواع شایع کیست دندانی، کیست رویشی است که مانند دنتی ژروس روی تاج دندان ایجاد می‌شود ولی با این تفاوت که در بافت لثه برای دندان در حال رویش ایجاد می‌شود. این نوع کیست اکثرا در کودکان مشاهده می‌شود.
-
کیست رایکولار
کیستی که منشأ دندانی دارد و معمولا روی ریشه دندان ایجاد می‌شود و به همین دلیل به آن کیست ریشه دندان نیز گفته می‌شود.
-
کیست کراتوتسیت
تشخیص کیست کراتوتیست کمی سخت و دشوار است. این نوع کیست با انجام آزمایشان مختلف قابل شناسایی است. کیست کراتوتیست تهاجمی و گول زننده است و ممکن است افراد فکر کنند که کیست به صورت کامل از بین رفته است ولی ممکن است در استخوان فک شکل گرفته باشید و باعث بروز مشکلاتی شود.
آیا کیست دندان همان آبسه دندان است؟
حال شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شده باشد که آیا کیست دندان همان آبسه دندان است؟ برای جواب به این سوال بهتر است برخی از مهمترین تفاوت‌های کیست دندان و آبسته دندان را مورد بررسی قرار دهیم:
- نوع عارضه: کیست دندان در واقع یک کیسه پر از آب است که به پوسته‌ای پوشیده شده است؛ این در حالی است که آبسه دندان یک نوع عفونت چرکی محسوب می‌شود که هنوز پوسته مجزای خود را به دست نیاورده است.
- میزان حساسیت: آبسه دندان می‌تواند بیشتر از کیست دندان از خود حساسیت نشان دهد. دلیل اصلی این موضوع نیز این است که در آبسه چک زیادی وجود دارد و همین موضوع واکنش سیستم دفاعی برای مقابله با عفونت را به همراه دارد.
- میزان درد و التهاب: کیست دندان معمولا آرام‌تر رشد می‌کند و درد زیادی به همراه ندارد؛ ولی آبسه دندان یک نوع التهاب دردناک و متورم است. در صورتی که کیست دندان عفونی شود ممکن است به آبسه تبدیل شود.
پس طبق توضیحات داده شده می‌توان گفت که آبسه شباهت‌هایی به کیست دندان دارد ولی از آنجایی که حاوی چرک عفونی است و حساسیت و درد و التهاب بیشتری دارد، به راحتی قابل تشخیص است. از طرفی، کیست دندان به آرامی رشد کرده و معمولا دردناک نیست اما می‌تواند در صورت آلوده شدن تبدیل به آبسه شود.
با علائم و نشانه‌های کیست دندان آشنا شوید!
شایع‌ترین علائم و نشانه‌های کیست در دندان شامل موارد زیر می‌شوند:
- بروز درد و تورم در محل دندان
- داشتن حساسیت به گرما و سرما
- ایجاد تغییر شکل در گوشه‌های دهان
- بروز رگه‌های سفید رنگ روی لثه
- افزایش حجم لثه در محل دندان مورد نظر
علل تشکیل کیست دندان را می‌دانید؟
دلایل مختلفی وجود دارند که باعث ایجاد و تشکیل کیست در دندان‌ها می‌شوند که در ادامه برخی از علل شایع کیست دندان را به شما معرفی می‌کنیم:
- ایجاد ترک دندان: ایجاد ترک روی دندان می‌تواند باعث ورود باکتری‌های به داخل دندان شده و در نتیجه باعث ایجاد عفونت شوند. این عفونت در ادامه به شکل کیست گسترش پیدا می‌کند.
- وجود عفونت باکتریایی در دندان: وجود باکتری‌های مختلف در دندان به خصوص زمانی که عفونت‌های لثه و پوسیدگی دندان درمان نشوند، می‌تواند باعث ایجاد کیست شود.
- پوسیدگی دندان: پوسیدگی شدید دندان می‌تواند زمینه ساز ایجاد عفونت و کیست دندان شود. زمانی که پوسیدگی از لایه‌های بیرون دندان عبور می‌کند، به لبه کانال ریشه رسیده و می‌تواند باعث بروز عفونت و کیست شود.
- آسیب دیدگی در دندان: وارد شدن ضربه و به همراه آن شکستگی یا ترک خوردن دندان می‌تواند باعث ورود باکتری‌ها به دندان شده و در نتیجه آن باعث ایجاد عفونت و کیست دندان شود.
- عدم رعایت اصولی بهداشتی دهان و دندان: عدم رعایت اصولی بهداشت دهان و دندان می‌تواند باعث تجمع باکتری‌ها در داخل دهان شده و ریشه‌های دندان‌ها تحت تأثیر قرار دهد. این باکتری‌ها میتوانند به مرور زمان باعث بروز این مشکل شوند.
- مسدود شدن کانال ریشه دندان: زمانی که کانال ریشه دندان به هر دلیلی دچار انسداد شود، میزان اکسیژن موجود درون دندان کاهش پیدا می‌کند و همین موضوع باعث ایجاد محیطی مناسب برای رشد و گسترش باکتری و عفونت می‌شود که در نتیجه آن شاهد تشکیل کیست دندان خواهیم بود.
گفتنی است که موارد نام برده شده تنها برخی از شایع‌ترین علل بروز کیست دندان هستند و عوامل دیگری نیز میتوانند در ایجاد و بروز این عارضه تأثیر داشته باشند. در صورت ایجاد علائم مختلفی مثل درد، تورم، حساسیت بهتر است حتما به دندانپزشک متخصص خود مراجعه کنید تا با تشخیص به موقع و درمان سریع، مشکل برطرف شود.
نحوه تشخیص کیست دندان چگونه است؟
اگر در دهان شما کیست وجود دارد، ممکن است دندانپزشک متخصص انجام بیوپسی آسپیریت را برای شما تجویز کند. در این بیوپسی، مایع موجود در کیست به وسیله یک سوزن تخلیه می‌شود. همچنین ممکن است نوع دیگری از نمونه برداری انجام شود که در آن قسمت کوچکی از بافت کیست برداشته شده و مایع و بافت کیست در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
این نوع آزمایش در واقع مشخص کننده نوع کیست دهان و دندان است و نحوه درمان را تعیین می‌کند. همچنین با انجام این آزمایش میتوانید از کیست بودن توده و سرطانی یا غیر سرطانی بودن آن مطلع شوید. زمانی که در دهان فرد مشخص شود که کیست وجود دارد، ممکن است بیمار احساس ترس کند. البته دلیل برای ترس وجود ندارد چرا که این نوع کیست به راحتی و بدون هیچگونه دردی قابل در درمان هستند.
روش‌های درمان کیست دندان توسط دندانپزشک
کیست دندان ابتدا باید توسط دندانپزشک متخصص یا جراح فک شناسایی و معاینه شود. نوع درمان به نوع کیست و محل ایجاد آن بستگی دارد. کیست‌هایی که روی ریشه دندان ایجاد شوند، برای درمان شاید به نیاز به درمان ریشه داشته باشند تا کیست به صورت کامل از بین برود. ولی کیستی که مدتی از رشد آن می‌گذرد و به عنوان یک تهدید برای بدن بیمار محسوب می‌شود، می‌تواند متورم شده و دندان را شکننده کند. در این مواقع کشیدن دندان یا درمان ریشه دندان دو گزینه مناسب محسوب می‌شود. به صورت کلی درمان ریشه دندان شامل مراحل می‌شود که در ادامه به شما توضیح می‌دهیم:
- تشخیص و معاینه: معمولا کیست معمولی توسط عکس برداری با اشعه ایکس قابل شناسایی و تشخیص هستند. متخصص دندانپزشک در این مرحله ممکن است یک اسکن CBCT را از شما بخواهد تا بتواند اطلاعات بیشتری در خصوص کیست و ارتباط آن با دندان‌های مجاور به دست بیاورد.
- آماده سازی قبل از جراحی: چند روز قبل از جراحی، متخصص دندان‌های شما را به صورت کامل تمیز و ضدعفونی می‌کند. همچنین یک پروبیوتیک خوراکی برای افزایش باکتری‌های مفید در بزاق دهان برای شما تجویز می‌کند تا سرعت بهبودی پس از جراحی افزایش پیدا کند. اگر هم نیاز به عصب کشی باشد، معمولا این کار قبل از برداشتن کیست دندان انجام می‌شود.
- برداشتن کیست: در مرحله بعدی درمان، دندانپزشک با استفاده از بی حسی موضعی، فرایند برداشتن کیست را آغاز می‌کند. البته این احتمال نیز زیاد است که دندان مرتبط با کیست نیز خارج شود. در بعضی مواقع ممکن است از مواد پیوند استخوان برای پر کردن جای خالی کیست استفاده شود. پس از خارج کردن کیست و پر کردن آن، محل زخم بخیه می‌شود. پس از درمان متخصص برای اطمینان از این موضوع که لایه برداشته شده کیست است و تومور نیست، آن را به آزمایشگاه ارسال می‌کند.
هزینه درمان کیست دندان چقدر است؟
میزان هزینه درمان کیست دندان به نوع کیست ایجاد شده و روش درمان آن بستگی دارد و می‌تواند متغیر باشد. از این رو به شما پیشنهاد می‌کنیم که برای کسب اطلاعات دقیق‌تر در خصوص میزان هزینه درمان کیست دندان و همچنین روش‌های درمان کیست دندان از خدمات مشاوره رایگان مدینو استفاده کنید. تمامی خدمات دندانپزشکی و زیبایی در کلینیک مدینو با مناسب‌ترین قیمت و بهتر متخصص انجام می‌شود.
برای درمان کیست دندان به کجا مراجعه کنم؟
کیست‌های دندانی همیشه دارای علائم و نشانه‌های واضحی نیستند! کیست‌های بسیار کمی وجود دارند که معمولا دارای علائم و نشانه‌هایی هستند؛ به همین دلیل باید با معاینه مداوم دندانپزشکی، از وجود یا نبود کیست در دهان خود اطمینان حاصل کنید.
شما میتوانید در کلینیک مدینو که به عنوان یکی از بهترین کلینیک‌های درمانی دندانپزشکی محسوب می‌شود، خدمات مختلف درمان کیست دندان را با مناسب‌ترین قیمت دریافت کنید و سلامت دهان و دندان خود را افزایش دهید.
عوارض عدم درمان کیست دندان
در صورت عدم درمان کیست دندان ممکن است عوارض سیستمیک مثل فلج، عفونت‌های مزمن، تب و دیگر عوارض و مشکلات ناگوار بروز پیدا کنند. همچنین در صورتی که درمان کیست‌های دندانی به صورت صحیح و اصولی انجام نشود ممکن است عوارض جانبی مثل خونریزی، التهاب و درد شدید به همراه داشته باشد! از این رو به شما پیشنهاد می‌کنیم که در صورت مشاهده علائم و نشانه‌های وجود کیست دندان حتما برای معاینه و درمان به موقع به یک کلینیک معتبر مراجعه کنید.
روش‌های خانگی برای از بین بردن کیست دندان
به صورت کلی قبل از هر چیز باید گفت که درمان کیست دندان کاملا تخصصی است و باید توسط متخصص دندانپزشک انجام شود. به همین خاطر کلینیک مدینو مسئولیتی در قبال روش‌های زیر به عهده نمی‌گیرد و این راهکارها صرفا از مطالب موجود در فضای وب جمع آوری شده است. در ادامه به شما این روش‌ها را معرفی می‌کنیم:
- شستشو با آب نمک گرم
شستشوی دهان با آب نمک یک درمان سنتی محسوب می‌شود که باعث بیرون کشیدن باکتری‌های موجود در دهان می‌شود. زمانی که ذرات نمک با ناحیه مورد نظر تماس پیدا کنند، مایع سلولی همراه با باکتری به بیرون کشیده می‌شود. همین موضوع می‌تواند درد و التهاب را تا حدی کاهش دهد. برای استفاده از این روش درمانی باید نصف قایق چای خوری نمک را در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید و دهان خود را با آن به مدت ۳۰ ثانیه – چند دفعه در روز شستشو دهید. - چای گیاهی
مصرف چای گیاهی همانند یک بی حسی عمل می‌کند و می‌تواند درد را تا حدی کاهش دهد. دمنوش‌های گیاهی مثل دمنوش بابونه و شنبلیله میتوانند گزینه‌های مناسبی برای استفاده باشند. برای استفاده از این داروی خانگی میتوانید چای گیاهی مورد علاقه خود را انتخاب کرده و به همراه آن یک پارچه تمیز پنبه‌ای را در چای گرم خیش کرده و سپس روی ناحیه خارجی کیست به آرامی مالش دهید. - استفاده از کمپرس یخ
درست همان طور که گرما می‌تواند درد را بی حس کند، سرما نیز می‌تواند رگ‌های خونی را محدود کرده و امواج درد را در سرتاسر ناحیه کاهش دهد. برای این کار می‌توان از چند تکه یخ در یک حوله یا نایلون استفاده کرده و به مدت ده دقیقه آن را در ناحیه آسیب دقیق قرار دهید. - روغن میخک
روغن میخک دارای ویژگی و خواص ضد درد است. این داروی طبیعی می‌تواند به صورت موقتی درد را تا حد زیادی کاهش دهد. میتوانید آن را ب روغن آویشن یا روغن پونه مورد استفاده قرار دهید. برای این کار، یک گلوله پنبه را برداشته و آن را در اسانس میخک قرار دهید تا خیس شود. سپس پنبه را به آرامی روی کیست بمالید تا درد و ناراحتی موجود در ناحیه مورد نظر تا حدی کاهش پیدا کند.
روش‌هایی برای پیشگیری از تشکیل کیست دندان
دندان‌های سالم معمولا کمتر دچار کیست و عفونت‌هایی مثل آبسه می‌شوند. اگر عصب دندان در اثر عفونت دچار آسیب شود باید سریعا درمان شود تا به منبع عفونت تبدیل نشود. همین موضوع می‌تواند از تشکیل شدن کیست و آبسه در بافت‌های نرم و مجاور دندان مورد نظر جلوگیری کند. از این رو باید در فاصله‌های زمانی مشخص برای معاینه به دندانپزشک متخصص خود مراجعه کنید تا از میزان سلامت دندان‌های خود اطمینان حاصل کنید. در برخی مواقع ممکن است دندانپزشک متخصص یک کیست نهفته را شناسایی کند. در این حالت آزمایش رادیولوژی برای بررسی بهتر و دقیق‌تر دندان‌ها تجویز می‌شود. این کار باعث شناسایی زود هنگام کیست‌ها و در نتیجه درمان به موقع آنها می‌شود.
